Heb je een verslaafd persoon in je omgeving dan worstel je wellicht met deze vraag. Het is voor jou overduidelijk dat iemand is afgegleden, je wil hulp bieden, maar je tast in het duister over de aanpak. Je wil het gesprek aangaan, maar zo’n confrontatie vind je wellicht eng omdat je niet weet hoe iemand zal reageren. Dit artikel geeft je hopelijk wat houvast. Op het einde van deze blog behandelen we ook nog interessant onderzoek op het gebied van alternatieve geneeswijzen die kunnen helpen bij de omgang met een verslaafde.
Het is volledig normaal om nerveus te zijn op het moment dat je besluit om in te grijpen. Ondanks je goede bedoeling kan iemand tijdens een interventie in de verdediging schieten en zelfs boos worden, zeker als hij of zij in de veronderstelling is niet verslaafd te zijn. Ontkenning is vaak een onderdeel van verslavingsgedrag. Zolang je het probleem niet erkent hoef je immers ook niets te doen.
Bij een interventie is voorzichtigheid geboden
Het gesprek aangaan moet behoedzaam gebeuren, waarbij je je boodschap met een flinke dosis empathie en medeleven verpakt. Bied je onvoorwaardelijke hulp aan en laat merken dat je je zorgen maakt. Maak geen verwijten, wees geduldig en probeer niet je gelijk te halen bij het omgaan met een verslaafde. Neem ook de tijd. Lukt het in eerste instantie niet om iemand te overtuigen, probeer het dan later weer. Wie weet heeft je “mislukte” gesprek toch iets teweeg gebracht en vindt er gaandeweg een ommekeer in denken plaats.
Het uiteindelijke doel is om de verslaafde professionele hulp te laten aanvaarden en de eerste stappen te zetten naar volledig herstel. Het kan zijn dat deze stap te groot is. Je zou dan eerst samen wat websites over afkicken kunnen raadplegen of een keer een gesprek aangaan met een expert waarbij je van tevoren afspreekt dat dit gesprek volledig vrijblijvend is.
Op het moment dat een verslaafde naar aanleiding van jouw interventie professionele hulp zoekt dan zal dat veel voldoening geven. De verslavingshulpverlening in Nederland is kwalitatief goed, er er zijn in alle provincies klinieken met deskundig personeel. Je naaste is dus in goede handen. Bovendien wordt een afkicktraject over het algemeen vergoed door de zorgverzekeraar, zodat de kosten binnen de perken blijven.
Leven met een verslaafd persoon
Je kan zelf flink lijden onder andermans verslaving. Het voelt alsof je je in een neerwaartse spiraal bevindt die alleen te onderbreken is door de verslaafde zelf. Dan is het buitengewoon vervelend als een verslaafde blijft weigeren om hulp te aanvaarden.
Er komt dan een moment waarop je een hele moeilijke beslissing moet gaan nemen. Uiteindelijk moet je ook aan je eigen leven denken. Afstand nemen, hoe moeilijk het ook is, kan een oplossing zijn als jij en je naasten worden meegesleurd in zo’n neerwaartse spiraal
Omgaan met een drugsgebruiker
Mensen die veel drugs gebruiken, bijvoorbeeld cocaïne, kunnen zich vervreemd voelen van hun omgeving. Mede hierom is het belangrijk om je aan de kant van de verslaafde te scharen je onvoorwaardelijke steun uit te spreken. Benadruk dat je er zal zijn voor hem of haar, ook als het moeilijk wordt en zelfs als het onverhoopt een keertje fout gaat.
Mensen die aan cocaïne verslaafd zijn kunnen irrationeel overkomen en dat maakt de communicatie moeilijk. Door overmatig cocaïnegebruik gaan zenuwen nieuwe verbindingen met elkaar aan waardoor er gedragsverandering optreedt. Hulp verlenen aan een cocaïnegebruiker kan buitengewoon frustrerend zijn.
Omgaan met een alcoholist
De scheidslijn tussen recreatief gebruik en alcoholisme is niet altijd eenvoudig te ontwaren. Flink innemen wordt wel eens gebagatelliseerd in een land waar alcohol drinken onderdeel is van de cultuur. Veel alcoholisten denken daarom dat het allemaal wel meevalt met hun inname. Ontkenning ligt op de loer.
Vermoed je dat een naaste alcoholist is en wil je ingrijpen, dan doe je dit idealiter op het moment dat de persoon in kwestie sober is. Probeer geen verwijten te maken, maar laat duidelijk merken dat je bezorgd bent en dat je het beste hem of haar voor hebt.
Herstellen in een afkickkliniek
Opname in een afkickkliniek is de geijkte methode van afkicken. Er zijn alternatieven, zoals het thuis onder toezicht afkicken en counseling, maar tijdelijke opname in een kliniek komt het meest voor.
Het grote voordeel van opname in een kliniek is dat je even helemaal wordt weg bent uit je thuisomgeving. Daar liggen de verlokkingen op de loer en loop je het meeste risico om in oude patronen te vervallen.
Tijdens een afkickperiode ontdoe je je van de mentale en fysieke afhankelijkheid van het middel waaraan je verslaafd bent geraakt. Je leert om te gaan met prikkels zodat je bij terugkomst niet de fout in gaat. Het wordt je duidelijk waarom je gebruikt en je leert bepaalde situaties herkennen waarop het fout gaat, zodat je deze kan vermijden.
Afkicken in het buitenland
Het buiten de landsgrenzen afkicken is in opkomst. In het TV-programma ‘Verslaafd!’ zagen we enkele kandidaten afkicken in Zuid-Afrika. Afkicken in het buitenland is logischer dan het lijkt. Meer nog dan in Nederland heb je écht het idee met een frisse start bezig te zijn. Het voelt als een ingrijpende gebeurtenis, waarbij de knop voorgoed wordt omgezet. Veel herstellenden houden een goed gevoel over aan hun verblijf in een buitenlandse afkickkliniek.
Alternatieve geneeswijzen
Opname in een kliniek is niet altijd nodig bij verslaving. Het is raadzaam altijd met een professional te overleggen en het probleem nooit te onderschatten maar mocht je interesse hebben in alternatieve geneeswijzen dan zijn er middelen die kunnen helpen bij het tegengaan van verslaving. Daarnaast kun je alternatieve geneeswijzen aanwenden om van de drank of drugs af te blijven op het moment dat je clean/sober terugkeert van een kliniekopname.
Psilocybine
Zeer interessant om te noemen in dit verband is psilocybine, de werkzame stof in paddo’s. Er wordt op dit moment veel onderzoek gedaan naar behandeling van verslaving met psilocybine. Ga hier niet zomaar zelf mee aan de slag maar verdiep je in de materie en overleg altijd met een arts.
Hoe het precies werkt is vooralsnog een onopgeloste neurologische puzzel, maar met psychedelische drugs kunnen mensen hun vastgeroeste perspectieven opzij zetten. Zo’n frisse kijk op zaken kan enorm helpen bij het begrijpen van een verslaving en de dynamieken achter iemands probleemgebruik. Medische trials laten uitstekende resultaten zien en psychedelica worden door sommige experts nu al als een wondermiddel beschouwd tegen verslaving.
Acupunctuur
Acupunctuur is een eeuwenoude Chinese behandelmethode waarbij minuscule roestvrijstalen naalden op bepaalde plekken in het lichaam worden ingebracht. De strategisch geplaatste naaldjes hebben invloed op de stofwisseling in de hersenen, waardoor de chemische balans in het brein kan worden hersteld. Zodoende wordt het endorfinepeil verhoogd en de dopamine- en serotoninehuishouding genormaliseerd.
Of acupunctuur werkt tegen verslaving is (nog) niet medisch aangetoond. Onderzoeksresultaten zijn over het algemeen hoopgevend maar (nog) niet doorslaggevend. Dit neemt niet weg dat acupunctuur een eigen schare fans heeft, met zowel patiënten als behandelaars die zweren bij de methode. Een verslaafde die er voor open staat doet er goed aan om acupunctuur mee te nemen in de zoektocht naar de beste behandeling.
Hypnose
Hypnose wordt in de verslavingszorg soms gezien als kwakzalverij en dat is jammer want de methodiek is wel degelijke steekhoudend. Het idee is dat mensen onder hypnose meer ontvankelijk zijn voor verslavingstherapie. Hypnose werkt zeer ontspannend en maakt mensen minder kritisch waardoor de therapeut meer vat op ze krijgt. Eventuele afleidingen hebben ook minder grip op de persoon in kwestie en dat komt de therapie natuurlijk ook ten goede. Hypnose is dus niet alleen een methodiek op zich, maar ook een soort hulpmiddel om “traditionele” therapie effectiever te maken.
